مرزنگشت از رویا تا واقعیت!
همه ما خوانساریها از وقتی چشم باز کردیم؛ چشمه مرزنگشت را دیده و بارها در کنار آن عکس یادگاری گرفته و یا در کنار کانون گرم خانواده ساعاتی را در جوارش گذرانده ایم ...
افسانه های زیادی در مورد این چشمه شنیده شده که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می گویند: آب این چشمه از سمت فریدن و بوئین و میاندشت سرچشمه گرفته و از میان کوهها گذشته و در آخر از زیر صخره های تپه ای موسوم به "گورجی دون" که در زمان یهودیان قبرستان رسمی آنان بوده خارج می شود ... دلیلش را اینگونه ذکر کرده اند که سالها پیش از محلی در شهرستان بوئین و میاندشت مقداری کاه در آبی که به زمین فرو می رفته ریخته اند و بقایای آن از دل همین چشمه بیرون آمده !!!
در بیان وجه تسمیه این چشمه افسانه های متعددی نقل شده!
می گویند: در فصل بهار هنگامی که باران های فصلی آب را در سفره های زیر زمینی به حد نصاب می رساند ؛ خروج آب به صورت وحشت انگیزی از دهانه مرزنگشت صورت می گیرد و سالها پیش در حین خروج آب مردی از ترس؛ تبدیل به زن شده و نامش را مرد زن گشت گذاشته اند!!!!
یا اینگه گفته شده: سالها پیش که خشکسالی موجب مرگ و میر عده زیادی از ساکنان خوانسار گردیده؛ چشمه مذکور نیز خشک و ده ها سال آبی نداشته تا جایی که به فراموشی سپرده می شود اما در یک سال دوباره جان گرفته و بر همین اساس نامش را " مُرده زنده گشت" گذاشته اند ...
اما بعضی اعتقاد دارند ، صفا و گوارایی ابش آنچنان است که اگر به مُرده بدهند زنده می شود و دلیل نامگذاری اش این است ...!!
و عده ای دیگر آنرا مرزنگوش می نامند ...
عقل می گوید اینان تنها افسانه های محلی است که در خصوص چشمه مذکور نقل می شود و بیشترش از واقعیت فرسنگها فاصله دارد ؛ غرض از نقل این مقدمه بحثی تخصصی است که شاید نقل کردنش قدری زود باشد!
از آنجایی که قدمت این چشمه را همسنگ با قدمت و تاریخ شهر می دانند؛ و از طرفی کوههای منطقه از نوع کوههای آهکی می باشد؛ پس سالهای زیادی است که آب در میان این کوههای آهکی گردش می کند و قریب به یقین سفره آب زیر زمینی گسترده ای را شامل می شود
دلیل من برای این فرضیه؛ کم شدن آب چشمه در سالهای اخیر است چرا که دیر به دیر جاری میشود و وقتی هم بالا آمد زیاد دوام نمی آورد؛ در حالی که ده یا بیست سال پیش تا اواسط تابستان تداوم داشت ...
پس می توان گفت سطح آب پایین تر رفته و دلیلش هم انحلال طبقات آهکی سفره زیر زمینی است!
حالا فرض کنید سالهاست این آب همچون خوره طبقات آهکی را می خورد و تاکنون محوطه بزرگی زیر زمین ایجاد نموده که اصلاحا" به آن " غار طبیعی آهکی" می گویند
"غارهای طبیعی بیشتر در اثر نفوذ آب در طبقات آهکی به وجود می آیند و به فراوانی در دنیا یافت می شوند. تعداد اندکی از آن ها در سنگ های گرانیتی، آتشفشانی و یا سنگ های شنی وجود دارند."
حالا فرض کنید بیست درصد این احتمالات درست باشد؛ اگر چنین باشد ما در کنار گنجینه زیبایی در چند قدمی خود قرار داریم
گنجینه ای که شاید یکی از زیباترین غارهای جهان باشد؛ یک چیزی شبیه غار علی صدر در همدان !!!
پیشنهاد بنده دعوت از یک زمین شناس درست و درمان است برای تحقیق؛ هرچند که می دانم چند سال پیش در نقطه ای دیگر بالا دست همین چشمه توسط کیومرث خامه اقداماتی انجام گرفته و بعد به دست فراموشی سپرده شده ...
نقطه ای که میگویم سوارخی است طویل و باریک که به گفته ساکنان محلی از میانش باد می اید و آنگونه که گفته اند بالای صد متر می باشد ....
امیدوارم تفکراتم روزی رنگ واقعیت بگیرد؛ برای شهری مثل خوانسار که در ابتدای راه تورسیتی شدن است این یک فرصت ایده آل می تواندباشد ...
